Να συμπεριληφθούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα των πλοίων στο σύστημα εμπορίας εκπομπών της Ε.Ε. (ΣΕΔΕ, Emissions Trading System – ETS), ψήφισε το Ευρωκοινοβούλιο, με σκοπό να απεξαρτηθούν οι θαλάσσιες μεταφορές από τα ορυκτά καύσιμα.
Συγκεκριμένα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθέτησε την πρόταση της Επιτροπής σχετικά με την αναθεώρηση του συστήματος της Ε.Ε. για την παρακολούθηση, την υποβολή εκθέσεων και την επαλήθευση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τις θαλάσσιες μεταφορές (κανονισμός «EU-MRV»), με 520 ψήφους υπέρ, 94 κατά και 77 αποχές.
Οι ευρωβουλευτές συμφωνούν επί της αρχής ότι θα πρέπει να εναρμονιστούν οι κανόνες της Ε.Ε. για την υποβολή εκθέσεων με αυτούς του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO), όπως προτείνει η Επιτροπή. Τονίζουν ωστόσο ότι ο ΔΝΟ δεν έχει σημειώσει επαρκή πρόοδο ως προς την επίτευξη μιας φιλόδοξης παγκόσμιας συμφωνίας για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Κατά συνέπεια, ζητούν από την Επιτροπή να εξετάσει τη συνολική περιβαλλοντική ακεραιότητα των μέτρων που έχει αποφασίσει ο ΔΝΟ, συμπεριλαμβανομένων των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού. Προσθέτουν ακόμη ότι είναι επειγόντως απαραίτητη η επίτευξη παγκόσμιας συμφωνίας για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τον τομέα της ναυτιλίας.
Μείωση κατά 40% μέχρι το 2030
Το Κοινοβούλιο ζητά από τον τομέα της ναυτιλίας περισσότερη φιλοδοξία και θεωρεί ότι τα πλοία ολικής χωρητικότητας τουλάχιστον 5.000 τόνων θα πρέπει να συμπεριληφθούν στο σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (ETS). Ωστόσο, οι ευρωβουλευτές δηλώνουν ότι η αυτορρύθμιση της αγοράς στον τομέα των πρακτικών μείωσης των εκπομπών δεν επαρκεί και ζητούν οι ναυτιλιακές εταιρείες να μειώσουν τις ετήσιες μέσες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ανά μονάδα, για όλα τα πλοία τους, κατά 40% μέχρι το 2030.
Σύσταση «Ταμείου Ωκεανών»
Οι ευρωβουλευτές ζητούν επίσης τη σύσταση ενός «Ταμείου Ωκεανών» για το διάστημα 2022 – 2030, το οποίο θα τροφοδοτείται με έσοδα που προκύπτουν από τον εκπλειστηριασμό των ναυτιλιακών δικαιωμάτων στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ, ώστε να βελτιωθεί η ενεργειακή απόδοση των πλοίων και να υποστηριχθούν οι επενδύσεις σε καινοτόμες τεχνολογίες και υποδομές, όπως τα εναλλακτικά καύσιμα και τα «πράσινα» λιμάνια. Το 20% των πόρων του Ταμείου θα πρέπει να συμβάλλει στην προστασία, την αποκατάσταση και την καλύτερη διαχείριση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων που επηρεάζονται από την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Η εισηγήτρια Jutta Paulus (Πράσινοι) δήλωσε: «Σήμερα στέλνουμε ηχηρό μήνυμα σε συνάρτηση με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και την κατάσταση κλιματικής έκτακτης ανάγκης: Η καταγραφή και η υποβολή εκθέσεων για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα χρειάζονται, αλλά τα νούμερα από μόνα τους δεν μειώνουν τις εκπομπές ούτε κατά ένα γραμμάριο! Για το λόγο αυτό κάνουμε ένα βήμα παραπάνω σε σχέση με την αρχική πρόταση της Επιτροπής και απαιτούμε πιο ισχυρά μέτρα για τη μείωση των εκπομπών από τη ναυτιλία».
Το Κοινοβούλιο είναι τώρα έτοιμο να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τα κράτη μέλη για το τελικό κείμενο της νομοθεσίας.
Ο τομέας των θαλάσσιων μεταφορών παραμένει ο μοναδικός χωρίς συγκεκριμένες ευρωπαϊκές δεσμεύσεις για τη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η παγκόσμια ναυτιλιακή δραστηριότητα εκπέμπει σημαντική ποσότητα αερίων του θερμοκηπίου, με τις σχετικές εκτιμήσεις να κυμαίνονται στο 2-3% των συνολικών παγκόσμιων εκπομπών. Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε περισσότερες εκπομπές από οποιοδήποτε κράτος μέλος της ΕΕ. Το 2017, το 13% των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ προήλθε από τον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών.